مصاحبه آقاي آخوندي وزير راه و شهرسازي با مجله اشترن
وزير راه و شهرسازي كشورمان در حاشيه سفر دو روزه خود به آلمان با مجله اشترن اين كشور مصاحبه اي را انجام داد كه متن اين مصاحبه را مي توانيد در سايت سفارت ايران در برلين در ادامه مطالعه فرماييد.
اشترن: جناب آقاي آخوندي، شما مدت‌هاست به عنوان پيشكسوت انديشه مدرنيزه كردن كشورتان شهرت داريد. پس از امضاي معاهده هسته‌اي اكنون به نظر مي‌رسد گشايش اقتصادي ايران سرانجام تحقق يافته است. آيا جناب‌عالي راضي هستيد؟
وزير: ما اكنون مجدداً به خارج هم توجه داريم. ايران اهميت خود به عنوان مركزي براي كل منطقه را باز مي‌يابد، همانگونه كه اهميت تاريخي كشورمان نيز اقتضا مي‌كند. قدرت‌هاي خارجي سال‌ها در تلاش بودند تا توازن خاورميانه را جابه جا كنند. اين تلاش ها دوامي نيافت. اكنون تعادل و توازني تاريخي برقرار مي‌شود. اين نكته اساسي در برجام نهفته است.
اشترن: برجام در واقع عنوان پيچيده معاهده هسته‌اي است كه آمريكا، چين، روسيه و سه كشور عضو اتحاديه اروپايي در ماه ژوييه سال گذشته پس از دوازده سال مذاكره با ايران امضا كردند. كشور شما به موجب آن، متعهد به پذيرفتن كنترل برنامه اتمي توسط مقامات بين‌المللي شده است و در مقابل تحريم‌هاي اقتصادي و مالي غرب گام به گام لغو مي‌شوند.
وزير: پنجره اكنون كاملاً گشوده شده است. ما مي‌خواهيم با تمام كشورهاي همسايه خود همكاري كنيم. همين طور با كشورهاي غرب و شرق، شمال و جنوب. بسياري از راه‌ها از ايران مي‌گذرند. وظيفه ما آن است تا براي تامين رفاه و امنيت همگان شبكه هاي ارتباطي را گسترش دهيم و آن را تكميل كنيم.
اشترن: هم اكنون نخستين خط آهن شانگهاي به تهران از مسير خط آهن سراسري قزاقستان گشايش يافته است. بدين ترتيب راه انتقال كالا از چين به سمت اروپا به نصف كاهش مي‌يابد و جمعا 14 روز طول مي‌كشد. آيا ايران به كانون جهاني ترابري و لجستيك مبدل خواهد شد؟
- وزير: اين هدف ما است. به عنوان اقدام بعدي مي‌خواهيم خط آهن سرتاسري آسيا را تكميل كنيم. اما مهم است كه ساير مسيرهاي حمل و نقل نظير خطوط راه آهن، جاده ها و بنادر را هم مدرنيزه كنيم و توسعه دهيم. ما مي‌خواهيم راه رسيدن به خليج فارس و اقيانوس هند را براي كشورهاي آسياي مركزي آسانتر كنيم.
اشترن: ايران سه ماه پيش ١١٤ فروند هواپيما به قيمت ٢٥ ميليارد دلار به ايرباس سفارش داده است. برخي از آنها هم جت هاي نوع A380 هستند كه براي سفرهاي طولاني مورد استفاده قرار مي‌گيرند.
وزير: ما مي‌خواهيم فرودگاه امام خميني در تهران را به مركز بزرگي براي نقل و انتقال مسافر و كالا مبدل سازيم. ما ايجاد يك ناحيه آزاد گمركي و نيز يك ناحيه ويژه اقتصادي در برگيرنده يك ناحيه پهناور كسب و تجارت در اطراف فرودگاه را مد نظر داريم .
اشترن: شما بدين ترتيب با ساير كشورهاي منطقه مانند دوبي و يا رقيبتان عربستان سعودي كه مدعي قدرت سياسي است به رقابت مي‌پردازيد.
وزير: به نقشه جغرافيايي نگاهي بيندازيد! اين يك واقعيت است. ايران نقطه مركزي طبيعي در تمام منطقه است. اين مزيت طبيعي ما در رقابت تلقي مي‌گردد. ما مسئولانه و با آگاهي از مسايل امنيتي، بدان عمل خواهيم كرد. چرا كه كشور ما ديگر مورد تحريم نيست و در نتيجه ما يك كشور كاملاً فارغ از تحريم بشمار مي‌رويم.
اشترن: و حالا همه به در خانه شما مي‌كوبند و مي‌خواهند با شما تجارت كنند. چه در چين و چه در آلمان...
وزير: اين وضعيتي است كه براي همه نفع دارد. بله، ما براي مناسبات خود با چين ارزش زيادي قائل هستيم. چين يكي از شريكان استراتژيكي ما مي‌باشد. ما اين مناسبات را توسعه مي‌دهيم.
اشترن: در اين بين چه جايي براي اروپا و آلمان مي‌ماند؟
وزير: ما با تجارت‌هاي فوري و فوتي قانع نيستيم. ما مي‌خواهيم مناسبات اقتصادي درازمدت برقرار كنيم. طبعاً روابط با اروپا و در درجه نخست آلمان در برنامه‌هاي ما پيش بين شده است. قرارداد ما با ايرباس شامل تحويل هواپيما طي ١٦ سال مي شود. ما اكنون در جريان اين سفر با نمايندگان صنايع كشتي‌سازي و بنادر ملاقات داشتيم. در مذاكرات به آنها گفتيم: ما فقط به بنادر نياز نداريم. بلكه در برنامه دراز مدت و بطور ماندگار به راه‌هاي ارتباط با آنها، به تكنولوژي‌هاي مرتبط با آنها و به تمام لجستيك آنها نياز داريم.
اشترن: گفته مي‌شود كه شما مي‌توانيد به عنوان وزير مسئول طي سال‌هاي آينده بيش از ١٠٠ ميليارد دلار هزينه داشته باشيد.
وزير: ما تنها براي خطوط راه‌آهن خود علاوه بر نوسازي و توسعه شبكه خط آهن به ٢٨٠٠٠ واگن باري، ٢٥۰۰ واگن مسافربري به ارزش ٢٨ ميليارد دلار نياز داريم . همچنين به ٦٥٠٠٠ دستگاه كاميون و همه نوع كشتي و حدود ٥٠٠ هواپيما طي پنج سال آينده احتياج داريم . ما ساخت شش فرودگاه بين‌المللي را در طرح داريم و همچنين بايد تمام سيستم‌هاي ايمني پرواز خود را به سرعت توسعه دهيم.
اشترن: اما بودجه ايران اين نيازمندي را تامين نمي‌كند. تامين مالي پروژه‌ها توسط بانك‌هاي بين‌المللي هم مشكل پيدا كرده است.
وزير: پروژه‌هاي تامين مالي شده براي ما بسيار اهميت دارند. به طور مثال ايرباس شرايط ساده و قابل اجرايي براي تحويل هواپيماها، از جمله به صورت ليزينگ در نظر گرفته است. طبق همين الگو در موارد ديگر هم مي‌توان عمل كرد.
اشترن: ولي موسسات آلماني تاكنون از تضمين بيمه دولتي هرمس هم كه امري عادي است، برخوردار نشده‌اند، زيرا ايران هنوز يك بدهي سابق به ميزان تقريباً ٥٠٠ ميليون دلار را پرداخت نكرده است.
وزير: ايران به تعهدات خود عمل مي‌كند و در آينده هم خواهد كرد. متاسفانه طرف آلماني در اين ارتباط انتظارات ويژه‌اي دارد. عدم بازپرداخت نيز از آنجا ناشي مي‌گردد كه در حال حاضر راه مناسبي براي پرداخت آن وجود ندارد.
اشترن: به دليل چندين تحريم مالي كه هنوز لغو نشده‌اند.
وزير: من به شما اطمينان مي‌دهم به مجرد آن كه راه‌هاي مناسب بازپرداخت هموار شوند، ما بدهي‌هاي گذشته خود را پرداخت خواهيم نمود. ما اين مبلغ را كنار گذاشته‌ايم.
اشترن: اما بانك‌هاي آلماني در تامين منابع مالي جهت انجام معاملات با ايران و يا برقراري مناسبات مستقيم تجاري تعلل مي‌ورزند.
وزير: ظاهراً آنها از واكنش‌هاي آمريكا هراس دارند.
اشترن: جاي تعجب نيست، ايران را هنوز تامين كننده مالي تروريسم مي‌دانند.
وزير: ما پيشنهاد كرده‌ايم كه بانك‌هاي آلماني از مقامات آمريكايي يك مجوز ويژه بخواهند تا بتوانند مناسبات تجاري با ايران را از سر بگيرند. آنها تاكنون به اين پيشنهاد ما ترتيب اثر نداده‌اند. دولت آلمان هم مي‌توانست در اين مرحله دست به اقدام بزند و مثلاً به بانك‌ها توصيه‌هايي را ارائه نمايد.
اشترن: چرا بانك‌هاي آلماني بايد دردسر دعوا با آمريكا را تحمل كنند؟
وزير: ما همه بايد به اين نكته توجه كنيم كه نبايد دستاروردهاي معاهده اتمي را به دست چند بوروكرات بسپاريم. بنابراين يك طرح موقتي را پيشنهاد مي‌كنيم، يك نوع «برجام» جديد را كه براي مناسبات مالي و اقتصادي مي‌تواند مد نظر قرار گيرد. اين طرح مي‌تواند كمك كند تا مناسبات به حالت عادي بازگردند و تمام مسائل مالي باقي مانده برطرف شوند.
اشترن: آيا اين برجامجديد بايد بدون آمريكا اجرا شود؟
وزير: ما در اين ارتباط با اروپا مذاكره مي‌كنيم. آمريكا هنوز آماده نيست با ايران روابط اقتصادي برقرار كند.
اشترن: گشايش اقتصادي خاري در چشم نيروهاي محافظه‌كار در كشور شما است. در گذشته هم شركت‌هاي خارجي به خاطر رقابت‌هاي گروه‌هاي سياسي دچار مشكل مي‌شدند. آيا مي‌توانيد اطمينان دهيد كه چنانچه فرضا دايملر، زيمنس يا سايرين به بازار ايران بازگردند، اتفاق مشابهي نخواهد افتاد؟
وزير: اگر طرفين با احتياط عمل كنند و مجوزهاي لازم را از مقامات مسئول دريافت كرده باشند، نبايد مشكلي بروز كند. ما به تمام آنهايي كه مي‌خواهند در ايران تجارت كنند، توصيه مي‌كنيم حداكثر دقت را به كار برند.
مصاحبه آقاي آخوندي وزير راه و شهرسازي با مجله اشترن
وزير راه و شهرسازي كشورمان در حاشيه سفر دو روزه خود به آلمان با مجله اشترن اين كشور مصاحبه اي را انجام داد كه متن اين مصاحبه را مي توانيد در سايت سفارت ايران در برلين در ادامه مطالعه فرماييد.
اشترن: جناب آقاي آخوندي، شما مدت‌هاست به عنوان پيشكسوت انديشه مدرنيزه كردن كشورتان شهرت داريد. پس از امضاي معاهده هسته‌اي اكنون به نظر مي‌رسد گشايش اقتصادي ايران سرانجام تحقق يافته است. آيا جناب‌عالي راضي هستيد؟
وزير: ما اكنون مجدداً به خارج هم توجه داريم. ايران اهميت خود به عنوان مركزي براي كل منطقه را باز مي‌يابد، همانگونه كه اهميت تاريخي كشورمان نيز اقتضا مي‌كند. قدرت‌هاي خارجي سال‌ها در تلاش بودند تا توازن خاورميانه را جابه جا كنند. اين تلاش ها دوامي نيافت. اكنون تعادل و توازني تاريخي برقرار مي‌شود. اين نكته اساسي در برجام نهفته است.
اشترن: برجام در واقع عنوان پيچيده معاهده هسته‌اي است كه آمريكا، چين، روسيه و سه كشور عضو اتحاديه اروپايي در ماه ژوييه سال گذشته پس از دوازده سال مذاكره با ايران امضا كردند. كشور شما به موجب آن، متعهد به پذيرفتن كنترل برنامه اتمي توسط مقامات بين‌المللي شده است و در مقابل تحريم‌هاي اقتصادي و مالي غرب گام به گام لغو مي‌شوند.
وزير: پنجره اكنون كاملاً گشوده شده است. ما مي‌خواهيم با تمام كشورهاي همسايه خود همكاري كنيم. همين طور با كشورهاي غرب و شرق، شمال و جنوب. بسياري از راه‌ها از ايران مي‌گذرند. وظيفه ما آن است تا براي تامين رفاه و امنيت همگان شبكه هاي ارتباطي را گسترش دهيم و آن را تكميل كنيم.
اشترن: هم اكنون نخستين خط آهن شانگهاي به تهران از مسير خط آهن سراسري قزاقستان گشايش يافته است. بدين ترتيب راه انتقال كالا از چين به سمت اروپا به نصف كاهش مي‌يابد و جمعا 14 روز طول مي‌كشد. آيا ايران به كانون جهاني ترابري و لجستيك مبدل خواهد شد؟
- وزير: اين هدف ما است. به عنوان اقدام بعدي مي‌خواهيم خط آهن سرتاسري آسيا را تكميل كنيم. اما مهم است كه ساير مسيرهاي حمل و نقل نظير خطوط راه آهن، جاده ها و بنادر را هم مدرنيزه كنيم و توسعه دهيم. ما مي‌خواهيم راه رسيدن به خليج فارس و اقيانوس هند را براي كشورهاي آسياي مركزي آسانتر كنيم.
اشترن: ايران سه ماه پيش ١١٤ فروند هواپيما به قيمت ٢٥ ميليارد دلار به ايرباس سفارش داده است. برخي از آنها هم جت هاي نوع A380 هستند كه براي سفرهاي طولاني مورد استفاده قرار مي‌گيرند.
وزير: ما مي‌خواهيم فرودگاه امام خميني در تهران را به مركز بزرگي براي نقل و انتقال مسافر و كالا مبدل سازيم. ما ايجاد يك ناحيه آزاد گمركي و نيز يك ناحيه ويژه اقتصادي در برگيرنده يك ناحيه پهناور كسب و تجارت در اطراف فرودگاه را مد نظر داريم .
اشترن: شما بدين ترتيب با ساير كشورهاي منطقه مانند دوبي و يا رقيبتان عربستان سعودي كه مدعي قدرت سياسي است به رقابت مي‌پردازيد.
وزير: به نقشه جغرافيايي نگاهي بيندازيد! اين يك واقعيت است. ايران نقطه مركزي طبيعي در تمام منطقه است. اين مزيت طبيعي ما در رقابت تلقي مي‌گردد. ما مسئولانه و با آگاهي از مسايل امنيتي، بدان عمل خواهيم كرد. چرا كه كشور ما ديگر مورد تحريم نيست و در نتيجه ما يك كشور كاملاً فارغ از تحريم بشمار مي‌رويم.
اشترن: و حالا همه به در خانه شما مي‌كوبند و مي‌خواهند با شما تجارت كنند. چه در چين و چه در آلمان...
وزير: اين وضعيتي است كه براي همه نفع دارد. بله، ما براي مناسبات خود با چين ارزش زيادي قائل هستيم. چين يكي از شريكان استراتژيكي ما مي‌باشد. ما اين مناسبات را توسعه مي‌دهيم.
اشترن: در اين بين چه جايي براي اروپا و آلمان مي‌ماند؟
وزير: ما با تجارت‌هاي فوري و فوتي قانع نيستيم. ما مي‌خواهيم مناسبات اقتصادي درازمدت برقرار كنيم. طبعاً روابط با اروپا و در درجه نخست آلمان در برنامه‌هاي ما پيش بين شده است. قرارداد ما با ايرباس شامل تحويل هواپيما طي ١٦ سال مي شود. ما اكنون در جريان اين سفر با نمايندگان صنايع كشتي‌سازي و بنادر ملاقات داشتيم. در مذاكرات به آنها گفتيم: ما فقط به بنادر نياز نداريم. بلكه در برنامه دراز مدت و بطور ماندگار به راه‌هاي ارتباط با آنها، به تكنولوژي‌هاي مرتبط با آنها و به تمام لجستيك آنها نياز داريم.
اشترن: گفته مي‌شود كه شما مي‌توانيد به عنوان وزير مسئول طي سال‌هاي آينده بيش از ١٠٠ ميليارد دلار هزينه داشته باشيد.
وزير: ما تنها براي خطوط راه‌آهن خود علاوه بر نوسازي و توسعه شبكه خط آهن به ٢٨٠٠٠ واگن باري، ٢٥۰۰ واگن مسافربري به ارزش ٢٨ ميليارد دلار نياز داريم . همچنين به ٦٥٠٠٠ دستگاه كاميون و همه نوع كشتي و حدود ٥٠٠ هواپيما طي پنج سال آينده احتياج داريم . ما ساخت شش فرودگاه بين‌المللي را در طرح داريم و همچنين بايد تمام سيستم‌هاي ايمني پرواز خود را به سرعت توسعه دهيم.
اشترن: اما بودجه ايران اين نيازمندي را تامين نمي‌كند. تامين مالي پروژه‌ها توسط بانك‌هاي بين‌المللي هم مشكل پيدا كرده است.
وزير: پروژه‌هاي تامين مالي شده براي ما بسيار اهميت دارند. به طور مثال ايرباس شرايط ساده و قابل اجرايي براي تحويل هواپيماها، از جمله به صورت ليزينگ در نظر گرفته است. طبق همين الگو در موارد ديگر هم مي‌توان عمل كرد.
اشترن: ولي موسسات آلماني تاكنون از تضمين بيمه دولتي هرمس هم كه امري عادي است، برخوردار نشده‌اند، زيرا ايران هنوز يك بدهي سابق به ميزان تقريباً ٥٠٠ ميليون دلار را پرداخت نكرده است.
وزير: ايران به تعهدات خود عمل مي‌كند و در آينده هم خواهد كرد. متاسفانه طرف آلماني در اين ارتباط انتظارات ويژه‌اي دارد. عدم بازپرداخت نيز از آنجا ناشي مي‌گردد كه در حال حاضر راه مناسبي براي پرداخت آن وجود ندارد.
اشترن: به دليل چندين تحريم مالي كه هنوز لغو نشده‌اند.
وزير: من به شما اطمينان مي‌دهم به مجرد آن كه راه‌هاي مناسب بازپرداخت هموار شوند، ما بدهي‌هاي گذشته خود را پرداخت خواهيم نمود. ما اين مبلغ را كنار گذاشته‌ايم.
اشترن: اما بانك‌هاي آلماني در تامين منابع مالي جهت انجام معاملات با ايران و يا برقراري مناسبات مستقيم تجاري تعلل مي‌ورزند.
وزير: ظاهراً آنها از واكنش‌هاي آمريكا هراس دارند.
اشترن: جاي تعجب نيست، ايران را هنوز تامين كننده مالي تروريسم مي‌دانند.
وزير: ما پيشنهاد كرده‌ايم كه بانك‌هاي آلماني از مقامات آمريكايي يك مجوز ويژه بخواهند تا بتوانند مناسبات تجاري با ايران را از سر بگيرند. آنها تاكنون به اين پيشنهاد ما ترتيب اثر نداده‌اند. دولت آلمان هم مي‌توانست در اين مرحله دست به اقدام بزند و مثلاً به بانك‌ها توصيه‌هايي را ارائه نمايد.
اشترن: چرا بانك‌هاي آلماني بايد دردسر دعوا با آمريكا را تحمل كنند؟
وزير: ما همه بايد به اين نكته توجه كنيم كه نبايد دستاروردهاي معاهده اتمي را به دست چند بوروكرات بسپاريم. بنابراين يك طرح موقتي را پيشنهاد مي‌كنيم، يك نوع «برجام» جديد را كه براي مناسبات مالي و اقتصادي مي‌تواند مد نظر قرار گيرد. اين طرح مي‌تواند كمك كند تا مناسبات به حالت عادي بازگردند و تمام مسائل مالي باقي مانده برطرف شوند.
اشترن: آيا اين برجامجديد بايد بدون آمريكا اجرا شود؟
وزير: ما در اين ارتباط با اروپا مذاكره مي‌كنيم. آمريكا هنوز آماده نيست با ايران روابط اقتصادي برقرار كند.
اشترن: گشايش اقتصادي خاري در چشم نيروهاي محافظه‌كار در كشور شما است. در گذشته هم شركت‌هاي خارجي به خاطر رقابت‌هاي گروه‌هاي سياسي دچار مشكل مي‌شدند. آيا مي‌توانيد اطمينان دهيد كه چنانچه فرضا دايملر، زيمنس يا سايرين به بازار ايران بازگردند، اتفاق مشابهي نخواهد افتاد؟
وزير: اگر طرفين با احتياط عمل كنند و مجوزهاي لازم را از مقامات مسئول دريافت كرده باشند، نبايد مشكلي بروز كند. ما به تمام آنهايي كه مي‌خواهند در ايران تجارت كنند، توصيه مي‌كنيم حداكثر دقت را به كار برند.
يوسف بن علوي وزير امور خارجه عمان با دكتر محمد جواد ظريف ديدار و گفتگو كرد