دومين كنفرانس iBridges با حضور تعدادي از ايرانيان مقيم خارج در برلين برگزار شد
با همت تعدادي از ايرانيان و سفارت ايران در برلين كارآفريناني از آمريكا، اروپا و ايران در دومين كنفرانس «iBridge» برلين شركت كردند. كارآفرينان شركت‌كننده در اين كنفرانس از سه نقطه جهان، ايران را يكي از مكان‌هاي مطلوب سرمايه‌گذاري در حوزه تكنولوژي معرفي كردند. كارآفريناني شركت‌كنندگان با بررسي فرصت‌هاي رشد تكنولوژي در ايران، هرم جمعيتي ايران را مشابه آمريكاي 30 سال قبل توصيف كرده و اعتقاد داشتند اين وضعيت بهترين زمان براي ايجاد يك تحول اقتصادي و تكنولوژيك در ايران است. برگزاركنندگان تلاش داشتند از ظرفيت نخبگان مهاجر براي تحول تكنولوژيك در داخل كشور استفاده كنند.
برنامه كنفرانس iBridges
پس از سه روز برنامه فشرده دومين كنفرانس iBridges در برلين به كار خود خاتمه داد. كنفرانسي كه سال گذشته با حمايت دانشگاه بركلي كاليفرنيا و با پيگيري تعدادي از ايرانيان خارج از كشور پايه‌گذاري شد بر ارتباط بين كارآفرينان حوزه تكنولوژي در ايران و آمريكا متمركز شده بود. سال قبل در اين كنفرانس حدود ۷۰۰ نفر از فعالان سيليكون ولي شركت داشتند كه به دليل محدوديت‌هاي سفر كمتر از ۱۵ نفر از مديران ارشد شركت‌هاي تكنولوژي ايراني توانستند در آن حضور پيدا كنند امسال اما با انتخاب برلين و حمايت هاي سفارت برلين حدود ۱۵۰۰ نفر در آن شركت كردند كه سهم آمريكا، اروپا و ايران تقريبا در آن يكسان بود. آي‌بريجز برلين امسال در سالن‌هاي بزرگ CityCube اين شهر (در مجاورت مركز بزرگ نمايشگاهي پايتخت) برگزار شد و حدود ۱۰۰ داوطلب كه عمدتا دانشجويان ايراني مقيم آلمان آنها را تشكيل مي‌دادند اجراي ده‌ها برنامه سخنراني، پنل‌هاي گفت‌و‌گوي فعالان تكنولوژي و بخش معرفي استارت‌آپ‌هاي ايراني را برعهده داشتند.
سخنراني‌هاي كنفرانس
بهره‌گيري از ظرفيت سرمايه‌گذاري، تجربه و دانش ايرانيان خارج از كشور به خصوص در سيليكون‌ولي نقطه اصلي برگزاري كنفرانسي است كه نامش را «پل» گذاشته‌اند. اين چيزي بود كه در سخنراني داريوش زاهدي بنيانگذار مركز مطالعات كارآفريني دانشگاه بركلي در روز نخست كنفرانس تاكيد شد. او در سخنراني خود گفت كه داشتن يك جامعه نخبه و موفق ايرانيان خارج از كشور جزو امتيازات اين كشور براي تحول در جريان كارآفريني است. ديويد مك كلا يكي از مشهورترين كارآفرينان تكنولوژي هم در سخنراني افتتاحيه كنفرانس تلاش كرد ويژگي‌هاي سرمايه‌گذاري و پيشبرد موفق استارت‌آپ‌ها را شرح دهد. او كه در حين سخنراني آرام و قرار نداشت گفت كه استارت‌آپ يك مسير مشخص ندارد و كارآفرينان بايد هر لحظه منتظر تغيير و جابه‌جايي روش‌ها و مدل‌هاي خود باشند. به گفته مك كلا بايد در مراحل اوليه رشد استارت‌آپ‌ها روي يك ايده عملي و قابل گسترش سرمايه‌گذاري كرد تا ريسك شكست را كاهش داد.
دكتر حميد بيگلري كه پيش‌تر تجربه مديريت ارشد در بانك Citi Group آمريكا را برعهده داشته محور سخنراني خود را روي مشابهت هرم جمعيتي فعلي ايران و ۳۰ سال پيش آمريكا قرار داد، گروه جمعيتي متحول‌كننده Baby Boomers (كودكان نسل انفجار، كساني كه حد فاصل سال‌هاي ۱۹۴۶ و ۱۹۶۴ به دنيا آمدند و نقش عمده تحول آمريكا را به اين نسل نسبت مي‌دهند) حالا به گفته دكتر بيگلري در هرم جمعيتي ايران در بهترين زمان ممكن براي ايجاد يك تحول اقتصادي و تكنولوژيك قرار دارند. دكتر بيگلري همچنين به روندهاي تكنولوژي در ۳۰ سال آينده اشاره كرد، نمونه‌هايي چون لنزهاي چشمي دريافت‌كننده اطلاعات و كامپيوترهاي كوانتومي و گفت كه براي حركت به سمت آينده بايدبه روندهاي تكنولوژي آينده نگاه كرد و نمي‌توان آينده را ساخت در حالي كه به عقب نگاه مي‌كنيد.
كامران الهيان از فعالان تكنولوژي نيز در سخنان خود به روندهاي تكنولوژي آينده اشاره كرد؛ به مواردي چون انرژي و پهناي باندو گفت: اگر موج‌هاي بزرگ را بشناسيم خوب مي‌توانيم روي آن حركت كنيم. حسام آرمندهي، موسس شركت كافه بازار و محسن ملايري، مديرعامل شتابدهنده آواتك نخستين سخنراناني بودند كه از ايران به كنفرانس آمده بودند و هر دو نمونه‌هاي موفقي از شكل‌گيري استارت‌آپ‌ها را در ايران معرفي كردند. آرمندهي به رشد ۳۵ درصدي كافه‌بازار و الگوگرفتن از فرهنگ كاري شركت‌هاي سيليكون ولي اشاره كرد و محسن ملايري جريان استارت‌آپي ايران را معرفي كرد كه به شكل‌گيري شركت‌هاي موفقي چون ديجي‌كالا منجر شده است. اما در دومين روز از كنفرانس دكتر علينقي مشايخي، استاد دانشگاه شريف فرصت‌هاي اقتصادي و اكوسيستم كارآفريني تكنولوژي در ايران را مورد بحث قرار داد. او يكي از مهمترين چالشهاي اقتصادي ايران را دخالت دولت در بازار و حاكميت بر اقتصاد و عدم دسترسي به بازارهاي بين‌المللي دانست. به گفته دكتر مشايخي براي داشتن مديران خوب بايد بازار رقابتي داشته باشيم. او در عين حال چالشهاي اقتصادي ايران را فرصتي براي صنعت آي‌تي ايران دانست كه مي‌تواند با حل كردن آنها خود را نيز توانمند كند.
دكتر يحيي تابش، دكتر رسول اسكويي، روزبه پيروز، علي زواشكياني، نازنين دانشور، ناصر غانم‌زاده و حامد قنادپور هم از ديگر سخنرانان پنلي تحت عنوان اكوسيستم كارآفريني ايران بودند. روزبه پيروز در اين كنفرانس گفت كه ما افراد هوشمند داريم و سرمايه هوشمند هم داريم، اما براي عبور از پل به حركت نياز است. در جريان اين پنل‌ها برخي حاضران بزرگترين مانع براي سرمايه‌گذاري خارجي روي استارت‌آپ‌هاي ايراني را امكان عدم انتقال پول (به دليل تحريم‌ها) دانستند. هر چند روزبه پيروز اين تحريم مالي را عمدتا از سوي آمريكا عنوان كرد و نه اروپا اما در همين حين يكي از برگزاركنندگان كنفرانس (دانشگاه بركلي) از شركت‌كنندگان خواست روي موضوع انتقال دانش متمركز شوند چون موضوع بحث (انتقال پول به ايران) طبق قوانين آمريكا جزو مباحث كنفرانس نيست.
در عين حال در كنار برنامه‌هاي اصلي، ده‌ها پنل هم در سالن‌هاي مجاور سالن اصلي CityCube برگزار شد. آزاده داننده، رئيس سابق سازمان نظام صنفي رايانه‌اي در پنلي تحت عنوان زنان در صنعت تكنولوژي در مورد حضور و فعاليت زنان در صنعت تكنولوژي صحبت كرد. دكتر فريدون قاسم‌زاده در پنل نگاه به آينده درباره كارآفريني تكنولوژي و فرصت‌هاي آن گفت. روحا ريحاني درباره قدرت ارتباط و نوآوري‌هاي مشاركتي سخنراني كرد، طهماسب مظاهري هم فرصت‌ها و چالشهاي پيش روي صنعت تكنولوژي را در كارآفريني تكنولوژي مورد بحث قرار داد. سعيد عميدي ترندهاي تكنولوژي آينده را برشمرد و همچنين خود من هم درباره تاريخچه ژورناليسم تكنولوژي در ايران صحبت كردم. در كنار اين همه حضور بسياري از شركت‌هاي استارت‌آپي ايران براي معرفي خود در اين كنفرانس نيز جالب توجه بود. بسياري از اين استارت‌آپ‌ها در فضاي نمايشگاهي ساده‌اي كه در اختيار داشتند خود را به شركت‌كنندگان معرفي كردند. در عين حال برخي از استارت‌آپ‌هاي ايراني در رقابتي كه از طرف
برگزار كنندگان iBridge برگزار شد برنده جايزه‌اي شدند كه حضور دو هفته‌اي در سيليكون ولي و آشنايي از نزديك با شركت‌هاي تكنولوژي و فضاي استارت‌آپي در اين منطقه است.
بهره‌گيري از جامعه مهاجران نخبه
استفاده از جامعه مهاجران نخبه براي تحول تكنولوژي در داخل كشور همان كاري است كه طي دو دهه اخير دو كشور چين و هند به شكل موفقي آن را اجرا كرده‌اند. اين دو كشور با تسهيل و فراهم كردن زمينه ارتباط اقتصادي - علمي مهاجراني كه براي تحصيل و كار به آمريكا رفته بودند عملا و طي يك دوره 10 ساله موجب شدند كه اين مهاجران به سرمايه‌گذاري و حضور در فضاي اقتصادي داخل كشور ترغيب شوند.
لزوما همه اين مهاجران به هند و چين بازنگشتند اما به لطف تجربه مديريت و دانش تكنولوژي به طور مستقيم شركت‌هايي را در داخل اين دو كشورشان راه‌اندازي كردند كه رقباي بزرگي براي مدل‌هاي موفق آمريكايي بودند. در ايران اما جامعه نخبه مهاجران كه بسياري از آنان جزو موفق‌ترين مديران صنعت تكنولوژي آمريكا به شمار مي‌روند طي سال‌هاي اخير جز رابطه خانوادگي ارتباط ديگري را با ايران حفظ نكرده‌اند. حالا در شرايطي كه موج جديدي از شركت‌هاي استارت‌آپي در ايران شكل گرفته و نمونه‌هاي موفقي هم به‌رغم تحريم‌ها و ديگر موانع از دل اقتصاد ديجيتالي ايران سر برون آورده، اين باور وجود دارد كه اين ارتباط اقتصادي/ تكنولوژيك مي‌تواند به ايجاد شركت‌هاي بزرگ تكنولوژي ايران در جهان منجر شود. با اين حال هنوز سوالات زيادي هم باقي است كه بسياري از آنها فرصت مجال در كنفرانسي چون بريج پيدا نكرده است. يكي از مهمترين آنها مدل‌هاي سرمايه‌گذاري روي صنعت تكنولوژي در ايران است. اينكه چه نوع سرمايه‌گذاري و با چه مدل‌هايي مي‌تواند به رشد تكنولوژي در ايران كمك كند.
بريج در ايران؟
رويداد iBridges به شكل گسترده‌اي مورد توجه رسانه‌هاي خارجي و ايراني قرار گرفت. در حالي كه درج چند مقاله همزمان با آغاز اين كنفرانس موضوع جريان استارت‌آپي ايران را به صدر اخبار آوردند بسياري از شبكه‌هاي تلويزيوني و خبرگزاري‌ها با حضور در كنفرانس به پخش گزارش‌هاي مختلف از آن پرداختند. رويترز، نيويورك‌تايمز، بي‌بي‌سي، گاردين، ديلي ميل، العربيه و... گزارش‌هاي متعددي درباره كنفرانس منتشر كردند كه مضمون همه آنها تاكيد بر اين نكته بود كه جريان استارت‌آپي ايران قابليت‌هاي جهاني شدن دارد. حالا و در پايان كنفرانس بريج ملموس‌ترين نتايج آن را مي‌توان وراي شبكه‌سازي دانست. امير زركش از بنيانگذاران اين كنفرانس به «دنياي اقتصاد» مي‌گويد: اينكه چرا بريج در ايران برگزار نشد به اين دليل است كه هدف آن كارآفرينان تكنولوژي مقيم خارج است. ما تلاش كرديم اين كارآفرينان را جذب كنيم و آنها را با فضاي تكنولوژي داخل ايران آشنا كنيم. زركش مي‌گويد: تمام كارهاي اين كنفرانس توسط ايراني‌ها انجام شد و از اين جهت بزرگترين اجتماع ايرانيان بعد از زلزله بم براي پيشبرد يك حركت جمعي و سازنده در خارج از كشور است. ما در دور نخست بيش از ۷۰۰ شركت كننده داشتيم و با برگزاري اين دوره در برلين بسياري از كارآفرينان اروپايي و ايراني را هم در جمع خود داشتيم. از زركش مي‌پرسم آيا ممكن است دور بعدي اين كنفرانس در خود ايران برگزار شود؟ مي‌گويد: بريج يك ساختار پايين به بالا دارد، كسي براي آن خط مشي تعيين نمي‌كند. سه گروه اصلي مديريتي در آمريكا، اروپا و ايران كه همه شكل گرفته از فعالان صنعت تكنولوژي هستند آن را شكل مي‌دهند. ما بعد از اين كنفرانس يك جلسه با حضور همه آنها داريم و در مورد دور بعدي آن تصميم‌گيري خواهيم كرد. ضمن اينكه ايجاد پل ارتباطي ميان كارآفرينان تكنولوژي فقط به iBridges محدود نخواهد شد و برنامه‌هاي ديگري هم در اين زمينه هست.
يوسف بن علوي وزير امور خارجه عمان با دكتر محمد جواد ظريف ديدار و گفتگو كرد